නරක ය - තිරිසන් යෝනිය-ප්‍රේත විෂය-අසුරනිකාය ය කියා අපාය භූමි සතරෙකි.
සඤ්ජීවය - කාලසූත්‍ර‍ය - සඞ්ඝාතය - රෞරවය - මහා රෞරවය - තාපනය - මහා තාපනය - අවීචිය කියා මහා නරක අටෙකි. මේ මහා නරක, පොළොව ඇතුළෙහි එකිනෙකට යටින් පිහිටා ඇත්තේ ය. ඒවා සතරැස් ය. ඒවායේ බිමත් බිත්තිත් ලෝහයෙන් සෑදී තිබේ. උඩින් ද ලෝහ තහඩුවකින් වැසී තිබේ. ඇතුළ ගිනි දැල්වලින් පිරී ඇත්තේ ය. එක් එක් නරකයකට සතර දිශාවෙහි දොරටු සතර බැගින් ඇත්තේය. නරකයක ඇතුළ ප්‍ර‍මාණයෙන් එක් එක් දිශාවකට යොදුන් සියය බැගින් ඇත්තේ ය.
එක් එක් මහා නරකයකට පිට පැත්තේ එක් එක් දිශාවක කුඩා නරක සතර බැගින් ඇත්තේ ය. ඒවාට ‘ඔසුපත් නරකය’ යි කියනු ලැබේ. එක් මහා නරකයකට ඔසුපත් නරක දහසය බැගින් ඇත්තේ ය. මහා නරක අටෙහි ම ඔසුපත් නරක 128 ක් ඇත්තේ ය. වේතරණී නරකය, අසිපත්‍ර‍වන නරකය, කුක්කුල නරකය, ගූථ නරකය, සිම්බලීවන නරකය, ලෝහකුම්භී නරකය යනාදි නම් කියන්නේ මහා නරකයන් අවට පිහිටි ඔසුපත් නරකවලට ය.
බුදු ධහමේ ත්‍රිපිටකයේ සඳහන් වන, පොළොව ඇතුළත පිහිටි, අතිශය භයානක මහා නරක අට සහ ඒවා වටා ඇති ඔසුපත් නරක පිළිබඳ සාරාංශගත විස්තරයකි මේ. අනේකුත් ආගම් වලද අපායන් පිලිබද විවිධ විස්තර ඇත. අද එවා මනක්කල්පිතයන් ලෙස සලකන නිසා සහ එවා ගැන විස්තර තරුණ පරපුර නොදන්නා නිසා අපාගාමී වන පාතල වැඩ කරමින් මනස් විකෘර්ති කරන විවිද මත් ද්‍රව්‍ය අලෙවිය වගේම බාවිතයට යොමු වී ඇත.
එමෙන්ම දේශපාලකයින් සහ ජනමාධය පවා මේවාට අනුබල දෙනගමන් මිත්‍යාව දැඩිලෙස සමාජයේ පතුරවමින් සාමන්‍ය ජන මනසද අකුසලයට නිරයගාමීත්වයට පත්කරමින් සිටි.
එනිසා සැමවිටම සාමාන්‍ය ජනයා මේ බියකරු තත්වයන් තේරුම් ගනිමින් මේ කෙටි ජීවිත කාලයේදී අනන්ත අප්‍රමාන දුක්විදන නිරයන්ට හේතුවන අකුසල නොකරගනිත්වා යන අදහසින් ලියමි.
අපාය හෙවත් නිරය (Naraka) යන දුගති භූමියේ ඉපදීමට හේතු වන්නේ සත්වයා විසින් සිතා මතා කරන ලද දැඩි අකුසල කර්ම (Unwholesome actions) වේ. මේවා ප්‍රධාන වශයෙන් දස අකුසල කර්ම පථයන්ට අයත් වන අතර, ඒ අතරින්ද නිරයට කෙළින්ම හේතුවන බලවත්ම කර්මයන් කිහිපයක් මෙසේ දැක්විය හැක.
1️⃣ ප්‍රධාන මහා නරක අට (8)
මේවා එකිනෙකට යටින් පිහිටා ඇති අතර, සෑම දිශාවකටම යොදුන් සියය බැගින් විශාලය. බිම, බිත්ති සහ වහලය පවා ගිනියම් වූ ලෝහයෙන් සෑදී ඇත.
- සඤ්ජීවය
- කාලසූත්‍ර‍ය
- සඞ්ඝාතය
- රෞරවය
- මහා රෞරවය
- තාපනය
- මහා තාපනය (ප්‍රතාපනය)
- අවීචිය
2️⃣ අවීචි මහා නරකය (සැමවිටම ගිනිදැල්වලින් පිරුණ)
සියලු නරකයන්ට වඩා පහළින් පිහිටි අවීචි නරකය භයානකම නරකයයි. මෙහි ගිනි දැල්වලින් සහ දුක් විඳින සත්වයන්ගෙන් කිසිදු අතරක් (වීචි) නැති බැවින් එය අවීචි ලෙස හැඳින්වේ.
මව්පියන් මැරීම, රහතුන් මැරීම, සංඝභේදය වැනි අනන්තර්ය පාප කර්ම කළ අය මෙහි උපත ලබති. එහි ආයුෂ එක් අන්තඃ කල්පයකි.
3️⃣ ඔසුපත් නරක (128)
සෑම මහා නරකයක්ම එහි සතර දිශාවෙන් පිහිටි කුඩා නරක දහසය බැගින් (16) වටවී ඇත. මෙම කුඩා නරක ඔසුපත් නරක නම් වේ.
සමස්තය: 8 මහා නරක + 128 ඔසුපත් නරක = 136 නරක.
ප්‍රකට ඔසුපත් නරක කිහිපයක්:
- වේතරණී නරකය (ගිනි ගත් ලෝදිය ගංගාව)
- අසිපත්‍ර‍වන නරකය (කඩු කොළ සහිත වනය)
- කුක්කුල නරකය (අලු අඟුරු ගොඩ)
- ගූථ නරකය (අසූචි සහිත නරකය)
- සිම්බලීවන නරකය (කටු සහිත ඉඹුල් වනය)
- ලෝහකුම්භී නරකය (ලෝදිය සහිත වළ)
අපාගාමී වීමට හේතුවන ප්‍රධාන අකුසල කර්මවලට උදාහරණ
I. පංච ආනන්තරික කර්ම (වඩාත් දරුණුතම කර්ම)
අවිචි මහා නිරයේ (Avīci Naraka) ඉපදීමට හේතුවන, කර්ම අතරින් බලවත්ම අකුසල කර්ම පහ මෙසේය. මේවායේ විපාකය විඳීමෙන් මිදීමක් නැත:
- මව මැරීම (මාතෘ ඝාතනය): දැනුවත්වම තම මවගේ ජීවිතය නැති කිරීම.
- පියා මැරීම (පීතෘ ඝාතනය): දැනුවත්වම තම පියාගේ ජීවිතය නැති කිරීම.
- අරහතුන් මැරීම (අරහත් ඝාතනය): සම්පූර්ණයෙන්ම කෙලෙස් නසා රහත් වූ පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතය නැති කිරීම.
- බුදුන්ගේ ශරීරයේ ලේ සෙලවීම (බුද්ධ රුධිරය සෙලවීම): බුදුරජාණන් වහන්සේට හිංසා කිරීමෙන් හෝ පහර දීමෙන් ශරීරයෙන් ලේ බිඳක් හෝ පිට කිරීම.
- සංඝ භේදය ඇති කිරීම: සත්දර්මය වැසීයන ලෙස සත්දර්ම ප්‍රතිරූපක පෙන්වා නිවන් මග අහුරා භේදයක් හෝ බෙදීමක් ඇති කිරීම.
II. දස අකුසල් අතර ඇති බලවත් කර්ම
දස අකුසල කර්මයන්හි ඇතුළත් වන, නිරයේ ඉපදීමට හේතුවිය හැකි ප්‍රධාන කායික, වාචසික සහ මානසික අකුසල් මෙසේය.
කායික අකුසල් (කාය කර්ම):
ප්‍රාණඝාතය (Killing): සතුන් දැනුවත්වම මැරීම.
උදාහරණ: මිනිසුන්, සතුන් හෝ කුඩා කෘමීන් වුවද දයාවකින් තොරව ඝාතනය කිරීම. විශාල පිරිසකට වධ දීම හෝ මරා දැමීම (Sañjīva Naraka, Saṃghāta Naraka වලට හේතු විය හැක).
එමෙන්ම බුදු දහමට අනුව, අවි ආයුධ භාවිත කරමින් පාතාල අපරාධවලදී ප්‍රාණඝාතය කිරීම නැමැති අකුසලය මගින් ඇතිකරන විපාක තීරණය කිරීමේදී, සාමාන්‍ය ප්‍රාණඝාතයකට
වඩා වැඩි බලපෑමක් ඇති කරවන අංග කිහිපයක් සලකා බැලිය යුතුය.
මෙම අකුසලයේ විපාකය තීව්‍ර කරන ප්‍රධාන අංග තුනක් පහත දැක්වේ:
1. චේතනාවේ බලවත්කම (මහා සාවද්‍ය භාවය)
බුදු දහමට අනුව කර්මය යනු චේතනාව (සිත)යි. පාතාල අපරාධයකදී සිදුවන ප්‍රාණඝාතයකදී චේතනාව උපරිම ලෙස දූෂණය වී ඇත.
වෛරය සහ ද්වේෂය (දෝසය): චේතනාව මුල් වී ඇත්තේ දැඩි වෛරය, පළිගැනීම හෝ බලය තහවුරු කර ගැනීමේ අරමුණයි.
පූර්ව සැලසුම: සිතාමතා, සැලසුම් සහගතව (උපක්‍රමශීලීව) පුද්ගලයෙකු මරා දැමීමෙන්, චේතනාව ඉතා දැඩි සහ ප්‍රබල වේ. (මෙය උපක්‍රමය නම් ප්‍රාණඝාත අංගය ද බලවත් කරයි.)
ලෝභය (මුදල්, බලය): බොහෝ පාතාල අපරාධ පිටුපස මුදල් හෝ බලය පිළිබඳ දැඩි ලෝභී චේතනාවක්ද පවතී.
විපාකය තීව්‍ර වීම: චේතනාවේ මෙම දැඩි බලවත්කම නිසා, එම කර්මය ඉතා ඉක්මනින් විපාක දෙන, සහ ඉතා දරුණු විපාක දෙන මහා සාවද්‍ය කර්මයක් ලෙස සැලකේ.
2. ආයුධ භාවිතයේ ස්වභාවය (ක්‍රියා කිරීමේ දරුණුකම)
අවි ආයුධ භාවිතය යනු සත්වයාගේ ජීවිතය විනාශ කිරීමේ උපක්‍රමය වඩාත් දරුණු සහ වේදනාකාරී බවට පත් කිරීමයි.
දැඩි හිංසනය: පාතාල ක්‍රියාවන්හිදී, නිරායුධ හෝ අසරණ වූවන්ට පවා වේදනාකාරී ලෙස හිංසා කිරීම සිදුවේ.
ක්‍රියාවේ රෞද්‍ර බව: තුවක්කු, කඩු, පිහි වැනි මාරාන්තික ආයුධ භාවිතය මගින් ක්‍රියාවෙහි රෞද්‍ර බව වැඩිවන අතර, එයින් පීඩාවට පත් සත්වයා විඳින දුක ප්‍රමාණය ඉහළ යයි.
මෙම ක්‍රියාකාරීත්වය නිසා නිරයේදී විඳින දුක් විපාකයන් වඩාත් කාලයෙන් දිගු සහ තීව්‍ර වීමට හේතු වේ.
3. කර්ම විපාකය සකස් වන ආකාරය
මෙම ආකාරයේ ප්‍රාණඝාතයක විපාකය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට වෙන් කළ හැකිය:
අ. ජනක කර්මය (උපත ඇති කරන කර්මය)
මෙය ප්‍රධාන වශයෙන් නිරයේ (අපායේ) ඉපදීමට හේතු වේ.
අවිචි මහා නිරය (Avīci Naraka): ආනන්තරීය කර්ම තරම්ම නොවුවත්, නිරන්තරයෙන්ම වෛරයෙන් යුතුව මිනිසුන් ඝාතනය කිරීමේ දැඩි අකුසල බලය අවිචි නිරයට ආසන්නම වන තාප නරකය (Pratāpana Naraka) හෝ මහා රෞරව නරකය (Mahāraurava Naraka) වැනි දැඩි උණුසුම් නිරයන්හි ඉපදීමට හේතු විය හැක. මෙම නිරයන්හිදී එම සත්වයාට දිගු කලක් නිරන්තරයෙන් වධ හිංසා විඳීමට සිදුවේ.
උපස්තම්භක කර්මය: ඇතැම් විට මෙලොවදීම නීතියේ දඬුවමට ලක්ව, සිරගත වීම, මරණීය දණ්ඩනයට ලක්වීම හෝ පාතාල යුද්ධවලින් මිය යාම වැනි දරුණු විපාක විඳීමට සිදු වේ.
ආ. උපස්තම්භක කර්මය සහ ප්‍රතිඵල කර්මය (මතු ආත්මවල විපාක)
නිරයෙන් මිදුණ පසුව මිනිස් ලෝකයේදී හෝ වෙනත් භවයන්හිදී මෙම කර්මයේ විපාක විඳීමට සිදුවන ආකාර:
අල්පායුෂ (Short Lifespan): නිතරම අනතුරුවලට ලක්වීම, අකාලයේ මිය යාම, විවිධ රෝගාබාධවලින් පීඩා විඳීම, දිගු ආයුෂ නොලැබීම.
දැඩි ආබාධ (Chronic Illness/Disability): පෙර භවයේ ආයුධවලින් අන් අයට හානි කළ නිසා, මතු භවවලදී ශරීරයේ විවිධ ආබාධ (අත්, පා, ඇස් වැනි අංග) ඇතිවීම හෝ නිතරම කැපීම්, තැලීම්, තුවාල සිදුවීම.
භයානක මරණ: මතු ආත්මවලදී තමා අතින් මරණයට පත් වූ සතුන් ගණනට සමාන වාර ගණනක් අනුන් අතින් මරණයට පත්වීමේ විපාකය. (උදා: බුදු දහමේ සඳහන් වන පරිදි එක් සතෙකු මැරීමෙන් පන්සී වාරයක් මරණයට පත්වීම.)
සතුරුකම: නිරන්තරයෙන් සතුරු කරදරවලට මුහුණ දීමට සිදුවීම. තමන් වටා සිටින අය පවා සතුරු වී තමාට විනාශ කිරීමට හෝ හානි කිරීමට පෙළඹීම.
සාරාංශයක් ලෙස, අවි ආයුධ භාවිත කරමින් පාතාල අපරාධවලදී සිදුකරන ප්‍රාණඝාතය දැඩි වෛරය, ලෝභය සහ සිතාමතා කළ උපක්‍රම මත පදනම් වූ බැවින් එය අතිශය බලවත් අකුසල කර්මයකි. මෙහි මූලික විපාකය වනුයේ ඉතා දිගු කලක් දැඩි නිරයන්හි දුක් විඳීම වන අතර, පසුව මිනිස් ලෝකයේදී පවා නිරන්තරයෙන් අකාල මරණය, රෝගාබාධ, ආබාධිත බව සහ සතුරු පීඩා විඳීමට සිදුවීමයි.
අදත්තාදානය (Stealing): අනුන්ගේ දේපළ බලහත්කාරයෙන් හෝ සොරකම් කිරීම.
මෙහිදීද බදු පැහැර හැරීම යන ක්‍රියාව කෙළින්ම අදාළ වන්නේ අදත්තාදානය (සොරකම) නැමැති අකුසලයටයි. එයින් ඇතිවන කර්ම විපාකය සකස් වන්නේ කෙසේදැයි විග්‍රහ කිරීමේදී පහත කරුණු සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
1. අදත්තාදානය ලෙස සැලකීම
බදු යනු රාජ්‍යයේ හෝ පොදු සමාජයේ දේපළ වේ. ඒවා පොදු යහපත (මාර්ග, රෝහල්, අධ්‍යාපනය, ආරක්ෂාව) වෙනුවෙන් යොදවන මුදල් වන බැවින්:
අදත්තාදානයේ අංග:
- අනුන් සතු දේ: බදු මුදල් යනු පොදු දේපළකි, එනම් රටේ සමස්ත ජනතාවට අයිති දේපළකි.
- සොරකම් කිරීමේ චේතනාව (Cetanā): බදු පැහැර හරින්නා තුළ "මට අයිති නැති මෙම මුදල රජයට/පොදු ජනතාවට නොදී මා සතු කරගනිමි" යන තද ලෝභී චේතනාවක් (අභිධ්‍යා සහ ලෝභය මුල් කරගත් සිතක්) ඇතිවේ.
- ක්‍රියාව: බදු පැහැර හැරීම සඳහා විවිධ වංචනික ක්‍රම (බොරු වාර්තා ඉදිරිපත් කිරීම, සඟවා තැබීම) භාවිතා කිරීම.
- සොරකම සිදුවීම: පොදු මුදලක් සොරකම් කිරීම සාර්ථක වීම.
මෙම අංග සම්පූර්ණ වන බැවින් බදු පැහැර හැරීම අදත්තාදානය නැමැති අකුසල කර්මයට අයත් වේ.
2. කර්ම විපාක සකස්වීම
බදු පැහැර හැරීමේ කර්මය ප්‍රබල වීමට හේතු වන බැවින්, එය පහත ආකාරයේ විපාක ඇති කළ හැක:
අ. අපාගාමී විපාකය (උපත ඇති කරන කර්මය - ජනක කර්මය)
දැඩි ලෝභය, දැඩි චේතනාව සහ විශාල මුදලක් සම්බන්ධ නම්, මෙම කර්මය මරණාසන්නයේදී බලවත් වී නිරයේ (Naraka) හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ (Hungry Ghost Realm) ඉපදීමට හේතු විය හැක.
නිරය (Hell): විශේෂයෙන්ම සංඝාත නරකය (Crushing Hell) හෝ රෞරව නරකය (Screaming Hell) වැනි, දේපළ සඳහා අනුන්ට හිංසා කිරීමේ කර්ම විපාක ලැබෙන තැන් වල ඉපදීමේ අවදානමක් ඇත.
ප්‍රේත ලෝකය: දැඩි ලෝභය නිසාම, තමන්ට අවශ්‍ය දේ කිසිදා නොලැබෙන, කුසගින්නෙන් සහ පිපාසයෙන් නිරන්තරයෙන් පීඩා විඳින ප්‍රේතයෙක්ව ඉපදීමට ඉඩ ඇත.
ආ. මෙලොවදී සහ මතු ආත්මවලදී විපාක (උපස්තම්භක කර්මය)
මෙම අකුසල කර්මයේ විපාකය අපායෙන් මිදුන පසු මිනිස් ලෝකයේදී හෝ වෙනත් සුගති භූමිවලදී පවා විඳීමට සිදුවේ:
දරිද්‍රතාවය (Poverty) සහ විනාශය: මතු උපදින ආත්මවලදී ධන සම්පත් අල්ප වීම (අල්පභෝගී වීම) හෝ උපයාගත් ධනය විවිධ ආකාරයෙන් විනාශ වී යාම (සොර සතුරු, ගිනි ජල ආදී විපත් මගින්).
නිරන්තර පාඩු: ව්‍යාපාර කටයුතු වලදී නිරන්තරයෙන් පාඩු සිදුවීම, ලාභය රඳවා ගැනීමට නොහැකි වීම.
පොදු අපකීර්තිය: සමාජයේ අපකීර්තියට පත්වීම, අන් අයගේ නින්දා අපහාසවලට ලක්වීම හෝ නීතියේ දඬුවම් ලැබීම.
රජයෙන් හෝ බලධාරීන්ගෙන් පීඩා: යම් රටක හෝ ආයතනයක ප්‍රධානියෙකු වූ විට, බදු හෝ දඩ මුදල් ගෙවීමට සිදුවීම හෝ නීතිමය ප්‍රශ්නවලට නිතරම මැදිහත් වීම.
සාරාංශය
බදු පැහැර හැරීම යනු රාජ්‍යයට හෝ සමස්ත පොදු ජනතාවට අයත් මුදල් සොරකම් කිරීමක් ලෙස (අදත්තාදානය) බෞද්ධ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් සැලකේ. මෙම ක්‍රියාවේ විපාකය එහි චේතනාවේ බලවත්කම සහ සොරකම් කළ මුදලේ ප්‍රමාණය අනුව දරුණු වේ. එහි අවසාන විපාකය දැඩි නම්, එය නිරයේ හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ දුක් විඳීමට හේතුවන අතර, සුළු විපාක මනුෂ්‍ය ලෝකයේදී ධනය අහිමි වීම, දිළිඳුකම හෝ රජයෙන් පීඩා විඳීමට හේතු විය හැක.
දේශපාලනය මුල් කරගෙන තම පක්ෂය වෙනුවෙන් රජය හෝ විරුද්ධවාදීන් හෙළා දැකීමට සිදුකරන වචී කර්ම (වාචසික අකුසල්) ඉතා දරුණු විපාක සකස් කරන, මහා සාවද්‍ය කර්ම ගණයට අයත් වේ. මක්නිසාද යත්, සාමාන්‍ය බොරුවකට වඩා මේවායේ බලපෑම විශාල පිරිසකට සහ සමාජයටම අහිතකර ලෙස පැතිරී යන බැවිනි.
දේශපාලනයේදී සිදු කෙරෙන වචී දුෂ්චරිත හතර සහ ඒවායේ විපාක විග්‍රහ කිරීම මෙසේය:
1. මුසාවාදය (බොරු කීම) - රජය හෝ විරුද්ධවාදීන් හෙළා දැකීමට බොරු කීම
දේශපාලන මුසාවාදයේදී, බොරුවක අංග හතර (බොරුවක් වීම, රැවටීමේ අදහස, උත්සාහය, අන්‍යයා තේරුම් ගැනීම) සම්පූර්ණ වේ. එහි ඇති විශේෂිත අංගය වන්නේ ප්‍රයෝගයේ (උත්සාහයේ) ප්‍රමාණය සහ චේතනාවේ බලවත්කමයි.
කර්ම විපාකය සකස් වන ආකාරය:
අපාගාමී විපාකය: දැඩි බල ලෝභයකින් සහ ද්වේෂයකින් මුසාවාදය සිදු කළහොත්, මරණින් මතු නරකයෙහි (විශේෂයෙන් දැඩි ප්‍රකාශ කිරීම් සම්බන්ධයෙන් දිගු කාලයක් දුක් විඳීම) හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ ඉපදීමට හේතු වේ.
මිනිස් ලොව විපාක:
මුඛය ආශ්‍රිත දුක්: මතු භවවලදී කටගඳ ඇත්තෙකු වීම, අශෝභන දත් ඇත්තෙකු වීම, ගොතයෙක් හෝ ගොළු කටහඬක් ඇත්තෙකු වීම.
අවිශ්වාසය: කී වචනය අවිශ්වාස කරනු ලැබීම. මතු උපදින භවයේදී තමන් සත්‍ය කීවද, කිසිවෙකු එය නොපිළිගැනීම.
ප්‍රඥාවේ හීනවීම: සමාජය මුළා කිරීම නිසා මතු ආත්මවලදී මෝඩයෙකු වීම.
2. පිසුණාවාචය (කේළාම් කීම) - විරුද්ධවාදීන් අතර භේද ඇති කිරීමට කේළාම් කීම
තම පක්ෂයේ වාසියට විරුද්ධවාදීන් දෙදෙනෙකු හෝ කණ්ඩායම් දෙකක් භේද කිරීමට සහ දුරස් කිරීමට කටයුතු කිරීමයි.
කර්ම විපාකය සකස් වන ආකාරය:
අපාගාමී විපාකය: නිරයේ හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ උපත.
මිනිස් ලොව විපාක:
මිතුරන් අහිමි වීම: උපදින හැම තැනකම මිතුරන්ගෙන්, හිතවතුන්ගෙන්, ඥාතීන්ගෙන් නිතර වෙන්වීම හෝ දුරස් වීම.
භේදකාරී සමාජය: තමන් ජීවත් වන සමාජය හෝ සංවිධානය භේද වී බිඳී යාම.
අසමගිය: පවුල් ජීවිතය හෝ වෘත්තීය ජීවිතය අසමගියෙන් පිරී තිබීම.
3. පරුෂාවාචය (පරුෂ වචන කීම) - හෙළා දැකීමට පරුෂ වචන භාවිතා කිරීම
දේශපාලනයේදී විරුද්ධවාදීන්ගේ ගෞරවයට හානි වන ලෙස, දැඩි සිතින් අපහාස කිරීම, නින්දා කිරීම හෝ තිරස්චීන බස් කතා කිරීම මෙයට අයත් වේ.
කර්ම විපාකය සකස් වන ආකාරය:
අපාගාමී විපාකය: නිරයේ හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ උපත.
මිනිස් ලොව විපාක:
අමිහිරි වචන: මතු භවවලදී අමිහිරි කටහඬක් ලැබීම, අන් අයට ඇසීමට අප්‍රිය උපදවන වචන කීම.
ප්‍රතිචාර: අන් අයගේ කරුණු රහිත දෝෂාරෝපණවලට සහ නින්දා අපහාසවලට නිතරම ලක්වීම.
සතුරුකම: උපදින සෑම තැනකම සතුරු පිරිස් නිතර සිටීම.
4. සම්පප්පලාපය (නිෂ්ඵල කතා කීම) - මිත්‍යාමත සමාජගත කිරීම
මෙය කර්ම විපාකය වඩාත් බලවත් කරන කරුණකි. දේශපාලනයේදී කාලය කා දමන, අර්ථයක් නැති කතා කීම මෙන්ම, විශේෂයෙන්ම මිත්‍යා දෘෂ්ටිය (ලෝකය සහ කර්ම ඵල පිළිබඳ වැරදි මත) ජනතාව අතර පතුරුවා හැරීම මෙහිදී දැඩි ලෙස බලපායි.
කර්ම විපාකය සකස් වන ආකාරය:
මිත්‍යා දෘෂ්ටිය පතුරුවා හැරීම: කර්ම ඵල ප්‍රතික්ෂේප කරන, ත්‍රිවිධ රත්නයට අපහාස කරන හෝ ජනතාව වැරදි මඟකට යොමු කරන මිත්‍යාමත දේශපාලන වේදිකාවේදී සමාජගත කිරීම අතිශය මහා සාවද්‍ය කර්මයකි. මෙය නිරයට යාම සහ ඉතා දිගු කලක් දුක් විඳීම තහවුරු කරයි.
මිනිස් ලොව විපාක:
නිෂ්ඵල වචන: මතු භවවලදී තමාගේ වචනවලට කිසිදු වටිනාකමක් නොලැබීම.
ප්‍රඥාවේ පරිහානිය: මහත් මෝඩයෙකු වීම, සත්‍ය අසත්‍යතාව වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට නොහැකිවීම.
නිගමනය
දේශපාලනය වැනි පුළුල් ක්ෂේත්‍රයකදී, එක් පුද්ගලයෙකු කියන බොරුවක් හෝ පරුෂ වචනයක් දහස් ගණනක් හෝ මිලියන ගණනක් ජනතාවක් අතරට ගොස් මුළා කිරීම, භේද කිරීම හෝ වෛරය ඇති කිරීම සිදු කරයි.
බුදු දහමේ මූලික නීතිය නම්: බොහෝ සත්වයන්ට අනර්ථ වන ලෙස කරන කර්ම, මහා සාවද්‍ය වී දරුණු විපාක දෙයි.
එබැවින්, දේශපාලන වාසි තකා සිදු කරන වචී දුෂ්චරිත, සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුගේ බොරුවකට හෝ පරුෂ වචනයකට වඩා කර්ම විපාක අතින් ඉතා බරපතළ වන අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මරණින් මතු දැඩි අපා දුක් සහ මිනිස් ලොවදී අවිශ්වාසය, දිළිඳුකම, ආබාධ සහ අල්පායුෂ වැනි විපාක විඳීමට සිදු වනු ඇත.
බුදු දහමේ කර්ම න්‍යාය අනුව, ජනමාධ්‍යය මගින් අකුසල වචී කර්ම මහජනතාව තුළ පැතිරවීමේ විපාකය, එම වචන මුලින්ම ප්‍රකාශ කළ පුද්ගලයාගේ විපාකයට වඩා කිහිප ගුණයකින් දරුණු විය හැකිය.
මෙය පහත කරුණු මත රඳා පවතී:
1. ප්‍රයෝගයේ (උපක්‍රමයේ) ස්ථාවර භාවය සහ ප්‍රමාණය
ජනමාධ්‍ය (පුවත්පත්, රූපවාහිනී, සමාජ මාධ්‍ය) යනු බුදු දහමේ සඳහන් වන ස්ථාවර ප්‍රයෝගය සහ ආඥා ප්‍රයෝගය යන අංග දෙකම සහිත ක්‍රියා මාර්ගයකි.
ස්ථාවර ප්‍රයෝගය: පුවත්පතක හෝ වෙබ් අඩවියක අසත්‍ය ප්‍රවෘත්තියක් ලිවීම යනු එම බොරුව දිගු කලක් තිස්සේ පවතින සේ තැන්පත් කිරීමයි. මෙයින් අදහස් වන්නේ, යම් පුද්ගලයෙකු කාලයක් ගත වී හෝ එම පුවත කියවා මුළා වන සෑම අවස්ථාවකම, එය ප්‍රචාරණය කළ මාධ්‍ය ආයතනයට හා ඊට සම්බන්ධ වූවන්ට නව මුසාවාද කර්මයක් රැස් වන බවයි.
ප්‍රචාරණයේ විශාලත්වය: දේශපාලකයෙකු වේදිකාවේදී බොරුවක් කී විට එය අසන්නේ එම රැස්වීමට පැමිණි පිරිස පමණි. නමුත් එම කතාව මාධ්‍ය මගින් රට පුරා විසුරුවා හැරීමෙන් (ටෙලිකාස්ට් කිරීම, පත්‍රයේ මුද්‍රණය කිරීම), මුළා වන, ද්වේෂයෙන් පෙළෙන හෝ මිත්‍යා දෘෂ්ටියට යොමු වන ජනතාවගේ ගණන දහස් ගුණයකින් ඉහළ යයි.
විපාකය: කර්ම ඵල ප්‍රතිපත්තිය අනුව, යම් අකුසල ක්‍රියාවකින් පීඩාවට පත් වන සත්වයන්ගේ ප්‍රමාණය වැඩි වන තරමට එම කර්මයේ විපාකය මහා සාවද්‍ය (දැඩි) වේ.
2. චේතනාවේ ස්වභාවය (කර්මයේ මුල)
මෙම ක්‍රියාවට සම්බන්ධ වන මාධ්‍යවේදියා, කර්තෘවරයා, සහ මාධ්‍ය ආයතනයේ හිමිකරුගේ චේතනාව විපාකය තීරණය කරයි.
වෛරයෙන් හෝ ලෝභයෙන් පැතිරවීම: යම් මාධ්‍ය සේවකයෙකු මුදල් (ලෝභය) හෝ පක්ෂග්‍රාහී බව (වෛරය) නිසා සත්‍යය දන්නා නමුත්, හිතාමතාම එම බොරුව ප්‍රචාරණය කරන්නේ නම්, ඔහු හෝ ඇය සෘජුවම මුසාවාදය, පිසුණාවාචය, පරුෂාවාචය සහ මිත්‍යා දෘෂ්ටිය සමාජගත කිරීමේ දරුණු කර්මයට හවුල් වේ.
උපක්‍රමයේ කොටස්කරුවීම: ඔවුන් ක්‍රියා කරන්නේ බොරුව සමාජගත කිරීමේ උපක්‍රමයේ කොටස්කරුවන් ලෙසයි. එමගින්, දේශපාලකයාට දඬුවම් ලැබිය යුතු විපාකයෙන් කොටසක් මෙම මාධ්‍යකරුවන්ටද විපාක වශයෙන් ලැබේ.
3. මිත්‍යා දෘෂ්ටිය සමාජගත කිරීමේ බරපතලකම
මාධ්‍ය මගින් දේශපාලන වාසි තකා කර්මය සහ කර්ම ඵල ප්‍රතික්ෂේප කරන හෝ බුදු දහමට හානි කරන මිත්‍යා දෘෂ්ටීන් සමාජගත කරන්නේ නම්, එය අතිශය දරුණු කර්මයකි.
අදහස් විනාශය: මෙවැනි මිත්‍යාමත නිසා ජනතාව අකුසලයෙන් වැළකී කුසලයේ හැසිරෙන මාර්ගය වසා දමයි.
විශාලතම විපාකය: යම් පුද්ගලයෙකුට අන් කිසිවක් ලබා දෙනවාට වඩා ධර්මයේ සත්‍යය වසා දැමීම හෝ වෙනස් කිරීම, අසීමිත කාලයක් නිරයේ දුක් විඳීමට හේතු වන මහා සාවද්‍ය ක්‍රියාවක් ලෙස සැලකේ.
ජනමාධ්‍යයට ලැබෙන විපාක (ප්‍රධාන වශයෙන්):
නිරයේ උපත: මුසාවාදය සහ මිත්‍යා දෘෂ්ටිය පුළුල් ලෙස පැතිරවීම නිසා, මරණින් මතු අති දීර්ඝ කාලයක් නරකයෙහි හෝ ප්‍රේත ලෝකයේ උපත ලැබීමට සිදු වේ.
අවිශ්වාසය සහ නින්දා: මතු මිනිස් ලොව උපදින විට, තම වචනවලට කිසිවෙකු විශ්වාස නොකිරීම, නිතරම නින්දා අපහාසවලට ලක්වීම සහ තමාගේ සත්‍ය ප්‍රකාශ පවා ප්‍රතික්ෂේප වීම.
භේද වීම: කේළාම් පැතිරවීමේ විපාකයක් ලෙස, මාධ්‍ය ආයතන ප්‍රධානීන් හා සේවකයන්ට, මතු භවවලදී මිතුරන්ගෙන්, පවුලෙන් නිරන්තරයෙන් වෙන්වීමට හෝ භේද වීමට සිදුවීම.
සාරාංශයක් ලෙස, ජනමාධ්‍යය යනු අකුසල කර්මයන් දස දහස් ගුණයකින් වැඩි විපාකයක් ලබා දෙන බලවත් ප්‍රචාරණ මෙවලමකි. එබැවින්, දේශපාලන වාචසික අකුසල් පැතිරවීමේදී මාධ්‍ය සේවකයන් එම කර්මයේ සෘජු හවුල්කරුවන් වී, වඩාත් දැඩි හා පුළුල් කර්ම විපාකයන්ට මුහුණ දෙනු ඇත.
මානසික අකුසල් (මනෝ කර්ම):
අභිධ්‍යාව (Covetousness): අනුන් සතු දේ තමාට අයත් කර ගැනීමට දැඩි ආශාවෙන් යුක්ත වීම.
ව්‍යාපාදය (Ill-Will/Malice): අන් අයට හානි කිරීමට හෝ දුක් දීමට ඇති දැඩි වෛරය සහ ද්වේෂය.
මිථ්‍යා දෘෂ්ටිය (Wrong View): කර්මය සහ කර්මඵල ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හෝ මුළුමනින්ම වැරදි විශ්වාසයන් දැරීම. (උදා: "පිනක් පවක් නැත," "දන් දීමෙන් ඵලක් නැත"). මෙය නිරයට කෙළින්ම යවන බලවත්ම මානසික අකුසල කර්මයකි.
මෙම අකුසල කර්මයන් සිදු කරන ආකාරය, චේතනාවේ (සිතේ) බලවත්කම සහ කර්මය සිදු කළ පුද්ගලයාගේ ගුණවත්කම අනුව විපාක දීමේ බලය තීරණය වේ. බලවත් ද්වේෂය, මෝහය සහ ලෝභය මුල් කරගෙන කරන ඕනෑම ක්‍රියාවක් නිරයේ ඉපදීමට හේතු විය හැක.
මේ අපායගාමී වීම වළක්වා ගැනීමට අප්‍රමාදීව පින් දහම්හි නිරත වෙමු!
#බුදුදහම #අපාය #කර්මවිපාක #ධර්මය #නරකය #Buddhism #Karma
